Fotosynthese: hoe planten leven

Dieren, waaronder mensen, overleven door te eten, dit te verteren en hier vervolgens suikers uit te halen. Deze suikers worden dan verbrand met behulp van zuurstof om energie te verkrijgen. Zo kunnen dieren overleven. Planten hebben alleen geen mond of verteringsstelsel en moeten op een andere manier aan hun energie komen, namelijk fotosynthese.

De bouw van planten

De bouw van planten is heel anders dan die van dieren. Terwijl dieren bestaan uit allerlei organen en lichaamsonderdelen, bestaat een plant op de simpelste manier uit wortels, bladeren en een stengel. Afhankelijk van de tijd kan een plant ook een bloem, vrucht of een zaad bevatten. Via de wortels neemt de plant water en mineralen op zoals stikstof of fosfor. Deze worden vervolgens naar de bladeren, de vruchten, de zaden en elk ander gedeelte van de plant gebracht via de stengel. Bladeren hebben twee voornaamste functies: uitwisseling van gassen en het maken van suikers. Een blad bevat meestal meerdere huidmondjes genaamd stoma aan de onderkant van het blad van landplanten. Door deze huidmondjes, die worden gereguleerd door twee sluitcellen, wisselen koolstofdioxide/koolzuurgas (CO2), waterdamp (H2) en zuurstof (O2) uit. Sommige stoffen gaan de plant in en andere gaan de plant uit. In waterplanten werkt dit anders, omdat deze zijn omgeven door water in plaats van lucht. De stoffen lossen dan ook op in het water of drijven als gas omhoog naar de lucht.

Het verkrijgen van suikers

In de cellen van bladeren zitten net zoals bij mensen organellen, organen van een cel. Een daarvan is de chloroplast. De chloroplast maakt suikers. Dit organel bevat zoals hiernaast te zien is namelijk verschillende structuren, waaronder de granum die bestaat uit thylakoïden. Hierin worden de suikers gemaakt. Om deze te maken vindt er de volgende totale reactie plaats. Zes koolstofdioxidemoleculen en zes water moleculen worden met behulp van lichtenergie omgezet tot een suikermolecuul en zes zuurstofmoleculen, zoals te zien is hiernaast. Nadat deze suikers verkregen zijn worden ze op dezelfde manier afgebroken zoals bij mensen en andere dieren. De zuurstof die geproduceerd is verdampt en zorgt ervoor dat wij en andere dieren kunnen overleven.

Even tussendoor..

Wij weten hoe belangrijk goede schoolresultaten zijn. Daarom hebben wij al meer dan 5000 leerlingen geholpen, die hun cijfers gemiddeld van een 4.2 naar een 7.1 hebben verbeterd! Denk jij dat jij extra hulp kan gebruiken bij de stof van dit artikel? Boek dan een bijles via de onderstaande knop en boek vooruitgang!

Vind docent

Licht en de kleur groen

Licht heeft heel veel energie in zich, maar het is niet altijd mogelijk om hier gebruik van te maken. Planten doen dit wel door middel van chloroplasten die pigmenten bevatten die het licht kunnen absorberen. Een van de meest gebruikte is chlorofyl. Dit pigment kan sommige golflengtes van het licht en dies kleuren goed opnemen, zoals rood en blauw, terwijl er andere kleuren zijn die chlorofyl minder goed kan opnemen. Dit is voor bladeren en voor dit specifieke soort chlorofyl groen. Omdat het blad deze kleur niet kan opnemen, weerkaatst die dit. Dit zorgt er dan ook voor dat bladeren er groen uitzien.

Fotosynthese: 3 soorten

Voor fotosynthese moeten de huidmondjes open zijn omdat koolstofdioxide gebruikt wordt in de reactie. Dit betekent alleen ook dat water(stof) en zuurstof kan verdampen. Hoe warmer het is hoe gevaarlijker het dan ook is om de huidmondjes open te hebben, want dit kan ervoor zorgen dat al het water van de plant verdampt. Daarom hebben sommige planten een ander fotosynthese systeem. De normale fotosynthese zoals hierboven besproken wordt gedaan door zogeheten C3 planten. Deze planten leven meestal met temperaturen tussen de 15 en 25 graden Celsius. Zogeheten C4 planten, waaronder mais, suikerriet en sorghum, leven vaak op een drogere grond met hogere temperaturen, meestal tussen de 25 en 35 graden Celsius. Deze C4 methode zorgt dat de reactie iets anders verloopt en hierdoor is hij effectiever in deze temperaturen, maar niet als het kouder is. Als laatste is er nog de CAM-fotosynthese, die gebruikt wordt in woestijnplanten. Hierbij wordt de reactie niet aangepast, maar wel de tijd. Normaal gesproken worden de huidmondjes overdag open gezet en in de avond gesloten, maar bij CAM fotosynthese worden de huidmondjes in de nacht open gezet en tijdens de dag gesloten.

Samenvatting: Meer planten, meer zuurstof

Planten leven en overleven dus op verschillende manieren, maar ze zullen altijd blijven bestaan. Planten produceren door fotosynthese namelijk zuurstof en zorgen er dan ook voor dat wij hier op deze aarde kunnen leven. Dus hoe ze het ook doen, wij hebben ze nodig en daarnaast is het mooi om te zien. Of het een eik, een maisplant of een cactus is, fotosynthese zorgt ervoor dat wij kunnen leven.

Dit artikel...

...Is geschreven door Max ten Brink.
Wil je bijles van deze docent?

Klik dan hier

Meer weten?

Deze bronartikels zijn geschreven door docenten van Bijles Aan Huis. Om aan kwaliteitseisen te voldoen, zijn de schrijvers met minimaal een 8 geeindigt voor het desbetreffende vak, of volgen deze een vervolgopleiding die gerelateerd is aan het onderwerp.

Heb je meer vragen over dit onderwerp? Kies een vakkunddige bijlesdocent die jou verder kan helpen!

vind docent

Meer artikelen en informatie

over biologie